Flevoland

Bodem en waterbeheer

In de provincie Flevoland ligt de focus naast waterbesparing op het tegengaan van bodemdaling. Op vier percelen in Flevoland is gestart met continue metingen van het bodemvocht, de grondwaterstand en de EC-Waarden in verschillende bodemlagen. Zo wordt bekeken of en hoe een ondiep voorkomende veenlaag nat gehouden kan worden. Hierdoor kan veenoxidatie voorkomen worden. Het doel is om dit te doen zonder dat er natschade op de percelen wordt veroorzaakt. Om de actuele meetdata te bekijken kunt u terecht op: flevoland.acaciadata.com.

Makkelijk het peil sturen 

Bij systeemgerichte drainage worden drains gekoppeld aan een verzameldrain. De verzameldrain komt uit in een put waarin het waterpeil kan worden geregeld. Het peil kan gemakkelijk worden verhoogd door het plaatsen van een schotje. Het peil niveau wordt vastgehouden door water vanuit de sloot de put in te pompen. De agrariër kan zelf kiezen wanneer het peil omhoog gaat, afhankelijk van de weersverwachting en de gewenste teelt omstandigheden. Voor de infiltratie van water tijdens droge periodes is een kleinere drainafstand nodig dan bij traditionele drainage. Dit heeft als bijkomend voordeel voor de agrariër dat er in natte periodes intensiever gedraineerd wordt. Voor een nog hogere effectiviteit van infiltratie en afvoer kan er gekozen worden de drainsleuven op te vullen met drainagezand.

Effecten op waterkwaliteit en CO2-uitstoot 

Een bijkomend voordeel van systeemgerichte drainage is dat het ook de waterkwaliteit positief kan beïnvloeden. Zo wordt de uit- en afspoeling van nutriënten minder als er in droge periodes geen afvoer maar infiltratie plaatsvindt. De vermindering van veenoxidatie leidt ook tot minder CO2-uitstoot vanuit de bodem. 

Een biologisch afbreekbare drain 

Samen met een drainagefabrikant is nagedacht over een biologisch afbreekbare drain, de BioDrain. Traditionele drainage buizen zijn gemaakt van PVC, wat betekent dat steeds meer plastic in de bodem terecht komt. De BioDrain bestaat uit biologisch afbreekbaar plastic op basis van zetmeel. De omhulling is een natuurlijk materiaal dat fosfaat kan binden waardoor de fosfaatuitspoeling vermindert.

Drainage is maatwerk

Drainage is maatwerk en het effect is afhankelijk van de bodemopbouw en de eigenschappen van bodemlagen. Die laagopbouw kan grote lokale verschillen hebben en zelfs op korte afstand sterk variëren. Op de proeflocatie in Zeewolde is een grote variatie in veendikte, variërend van enkele centimeters tot een meter. Als gevolg hiervan is er sprake van ongelijke  bodemdaling, zijn er problemen met plasvorming, maar komt ook droogteschade voor. Op de proeflocatie in Nagele bevindt zich een veenpakket van circa 4 meter, hierdoor is er meer veenoxidatie maar is de bodemdaling veel gelijkmatiger. De verschillen benadrukken hoe belangrijk het is per perceel de bodemopbouw te bekijken om het juiste systeem te kunnen ontwerpen.

Meten is weten

De pilots met systeemgerichte drainage worden op twee locaties uitgevoerd, bij Zeewolde in de Flevopolder en bij Nagele in de Noordoostpolder. Op beide locaties wordt een proefperceel met regelbaar peil vergeleken met een referentie perceel. Bij Nagele testen we ook het gebruik van de BioDrain. We meten de opbolling of uitzakking van het grondwater tussen twee drains door een reeks peilbuizen. Hierdoor kunnen we het effect van zowel drainage als peilverhoging op de grondwaterstand in beeld brengen. Ook meten we de in en uitgaande drainage fluxen die direct inzichtelijk maken hoe efficiënt het systeem is tijdens drainage en infiltratie. De waterkwaliteit van het drainage effluent en van het bodemvocht wordt ook gemeten om het effect op nutriënten uitspoeling te bepalen.